بیماری پاژه‌ی استخوان در روند طبیعی بازسازی بدن که در آن بافت جدید استخوان به آرامی جای بافت قدیمی را می‌گیرد، اختلال ایجاد می‌کند. این بیماری به مرور زمان باعث شکننده و بدشکل شدن استخوان‌ها می‌شود. بیماری پاژه‌ی استخوان بیشتر در لگن، جمجمه، ستون فقرات و پاها رخ می‌دهد.

با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری پاژه‌ی استخوان افزایش می‌یابد. موضوع دیگری که به ایجاد این بیماری دامن می‌زند، وراثت است. اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا به این بیماری باشد، دیگران نیز در خطر قرار می‌گیرند. عواقب زیادی در پی این اختلال ایجاد می‌شود مانند شکستگی استخوان، از دست دادن حس شنوایی و تنگ شدن عصب در ستون فقرات. داروهای زیادی برای درمان این بیماری استفاده می‌شود که به تقویت استخوان‌هایی که در اثر این بیماری ضعیف شده اند، کمک می‌کند. اما گاهی لازم است افرادی که جانشان به خاطر این بیماری به خطر افتاده تحت عمل جراحی قرار گیرند.

علائم بیماری پاژه‌ی استخوان

بیماری پاژه‌ی استخوان علامت‌های مختلفی دارد ولی اکثر افراد مبتلا به این بیماری علامتی ندارند. از جمله علامت‌های شایع، درد استخوان است. از آن جایی که در این اختلال، بدن سریع‌تر از حد طبیعی شروع به ایجاد استخوان می‌کند، استخوان‌هایی نرم‌تر و ضعیف‌تر از استخوان‌های طبیعی به سرعت رشد می‌کنند و این اتفاق باعث بروز درد شدید، بدفرمی و شکستگی می‌شود.

این بیماری یک یا دو ناحیه از بدن یا بیشتر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به علاوه ممکن است بیماری به نقاط دیگر سرایت کند. نوع علائمی که تجربه می‌کنید، به ناحیه‌ای از بدن که دچار این اختلال شده بستگی دارد.

• لگن: اگر بیماری در لگن ایجاد شود، در مفصل ران احساس درد می‌کنید.
• جمجمه: همان‌طور که می‌دانید با بروز این بیماری در جمجمه، سر به شدت تحت الشعاع قرار می‌گیرد و رشد شدید استخوان منجر به از دست دادن توانایی شنیدن یا سردرد می‌شود.
• ستون فقرات: در این حالت، منشا طبیعی اعصاب فشرده می‌شود و شما در ناحیه‌ی دست یا پا احساس درد، مورمور شدن و بی حسی می‌کنید.
• پا: گاهی استخوان‌های پا در بیماری پاژه ضعیف می‌شوند و پاهای شما خمیده می‌شود. اغلب، نتیجه‌ی این بیماری بزرگ و بدشکل شدن استخوان‌هاست. با افزایش بی‌رویه‌ی اندازه‌ی استخوان، فشار روی مفاصل مجاور بیشتر می‌شود و زانو و مفصل ران دچار آماس مفصلی می‌شوند.

درصورت بروز علائم زیر، باید به پزشک مراجعه کنید:

• درد استخوان و مفاصل
• مورمور شدن و ضعف بیش از حد
• بدشکل شدن استخوان
• از دست دادن توانایی شنیدن بدون هیچ دلیل، به خصوص در یک گوش

 علل بروز بیماری پاژه‌ی استخوان

برخی عوامل باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری پاژه‌ی استخوان می‌شوند که در ادامه به برخی اشاره می‌کنیم:

• سن: با افزایش سن مشکلاتی ایجاد می‌شود که برخی از آن‌ها غیرقابل پیشگیری است. خطر ابتلا به بیماری پاژه‌ی استخوان در افراد بالای 40 سال نسبت به دیگران بیشتر است.
• جنسیت: عامل دیگری که در بروز بیماری پاژه‌ی استخوان موثر است، جنسیت است. مردان بیشتر از زنان دچار این اختلال می‌شوند.
• ملیت: در برخی از نواحی، خطر بروز بیماری پاژه‌ی استخوان نسبت به مناطق دیگر بیشتر است. از جمله می‌توان انگلستان،اسکاتلند و اروپای مرکزی را نام برد. در برخی از نقاط مانند اسکاندیناوی در آسیا، احتمال بروز این بیماری کم‌تر است.
• سابقه‌ی خانوادگی: اگر یکی از بستگان شما به این بیماری مبتلاست، باید بدانید که بیماری پاژه‌ی استخوان ارثی است و احتمال بروز آن در شما بالاست.

مشکلات احتمالی بیماری پاژه‌ی استخوان

این بیماری عوارض زیادی دارد. رشد این بیماری در اکثر افراد تدریجی است اما تقریبا در همه‌ی افراد به خوبی مدیریت می‌شود. در این جا شما را با برخی عوارض احتمالی آشنا می‌کنیم:

• بدشکلی به همراه شکستگی: استخوان‌هایی که تحت تاثیر این اختلال قرار می‌گیرند، به سادگی می‌شکنند. به علاوه، رگ‌های خونی بیشتری در این استخوان‌های بدشکل وجود دارد که باعث می‌شود در دوران نقاهت بعد از جراحی، خون‌ریزی بیشتری داشته باشند. ممکن است استخوان‌های پا به گونه‌ای خم شود که توانایی راه رفتن فرد را مختل کند.

• ورم مفاصل: بعضی از استخوان‌های بدفرم باعث افزایش فشار بر‌ روی مفاصل مجاور می‌شوند. در این حالت ورم مفاصل رخ می‌دهد.

• اختلالات عصب شناسانه: این اختلالات بر عصب‌هایی که از استخوان می‌گذرند، مانند ستون فقرات و جمجمه تاثیر می‌گذارند. با رشد غیرعادی استخوان‌ها، اعصاب دچار آسیب می‌شوند، درد زیادی متحمل می شوید، در دست یا پا احساس ضعف یا مورمور شدن می‌کنید و یا حتی شنوایی خود را از دست می‌دهید.

• نارسایی قلب: درصورت شدید شدن بیماری پاژه‌ی استخوان، قلب مجبور می‌شود خون بیشتری به قسمت‌های مختلف بدن پمپاژ کند و این امر موجب بروز نارسایی قلب می‌شود.

• سرطان استخوان: یک درصد از افراد مبتلا به بیماری پاژه‌ی استخوان، دچار سرطان استخوان می‌شوند.

تشخیص بیماری پاژه‌ی استخوان

پزشک هنگام معاینه‌ی فیزیکی، قسمت‌هایی از بدن را که دردناک است، معاینه می‌کند. ممکن است پزشک از شما بخواهد آزمایش خون انجام دهید یا عکس‌برداری کنید تا بهتر بتواند بیماری پاژه‌ی استخوان را تشخیص دهد. از جمله روش‌های تشخیص این بیماری می‌ةوان به موارد زیر اشاره کرد:

عکس برداری

تغییرات ایجاد شده در استخوان در اثر بیماری پاژه به روش‌های زیر مشخص می‌شود:

• اشعه‌ی ایکس: معمولا اولین علامت بیماری پاژه‌ی استخوان، با مشاهده‌ی ناهنجاری‌ها در اشعه‌ی ایکس که به منظور دیگری انجام شده بود، مشخص می‌شود. در این تصاویر، قسمت‌هایی از استخوان که دچار بدفرمی شده یا بزرگ شده نشان داده می‌شود که این موارد از علائم بیماری پاژه‌ی استخوان است، مانند خمیدگی استخوان بزرگ.
• اسکن استخوان: در این روش، موارد رادیواکتیو به بدن تزریق می‌شود. این مواد به قسمت‌هایی که بیشتر تحت تاثیر بیماری پاژه قرار گرفته باشد، می‌رود و این نواحی در تصویر اسکن شده مشخص خواهند شد.

تست آزمایشگاهی

معمولا میزان آلکالین فسفاتاز در خون افراد مبتلا به این بیماری بالاست که از طریق آزمایش خون مشخص می‌شود.

درمان بیماری پاژه‌ی استخوان

اگر علامتی ندارید، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اما درصورتی که علامتی نداشته باشید ولی بیماری فعال باشد- که با بالا بودن میزان آلکالین فسفاتاز در خون نشان داده می‌شود- و برای قسمت‌های مهم بدن، مانند جمجمه یا ستون فقرات، خطر جدی داشته باشد، پزشک برای جلوگیری از بروز عوارض روش‌های درمان تجویز می‌کند. از جمله روش‌های درمانی این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دارو

شایع‌ترین روش درمان بیماری پاژه‌ی استخوان، استفاده از داروهای پوکی استخوان (بیس فوسفونات) است. بعضی از بیس فوسفونات‌ها به صورت خوراکی و برخی دیگر با تزریق مصرف می‌شود. مصرف داروهای خوراکی معمولا راحت است اما گاهی دستگاه گوارشی فرد را اذیت می‌کند.

جراحی

به ندرت ممکن است نیاز به جراحی شود. از این روش در موارد زیر استفاده می‌شود:

• برای کمک به درمان شکستگی
• جایگزین کردن مفاصلی که به شدت در اثر آماس آسیب دیده‌‌‌اند
• تنظیم استخوان‌های بدشکل
• کاهش فشار عصب‌ها

اغلب، بیماری پاژه‌ی استخوان باعث می‌شود تا بدن در استخوان‌های دچار این اختلال رگ‌های خونی زیادی تولید کند. بدین ترتیب خطر از دست رفتن خون هنگام جراحی بالا می‌رود. اگر قرار است برای درمان این بیماری تحت جراحی قرار بگیرید، پزشک داروهایی تجویز می‌کند تا میزان فعالیت این بیماری کاهش پیدا کند و خون کم‌تری هنگام جراحی از دست برود.

سبک زندگی و درمان‌های خانگی بیماری پاژه‌ی استخوان

برای کاهش عوارض ناشی از این بیماری، به نکات زیر توجه کنید:

• از سقوط یا افتادن بپرهیزید: افراد مبتلا به بیماری پاژه‌ی استخوان در معرض خطر شکستگی استخوان قرار دارند. از پزشک خود بخواهید در این باره توصیه‌های لازم را به شما ارائه دهد. شاید پزشک از شما بخواهد که با عصا یا واکر تردد کنید.
• قسمت‌هایی از خانه را که خطر افتادن از آن‌ها وجود دارد،امن کنید: موکت‌های سُر را بردارید، در وان یا حمام از تشک استفاده کنید تا مبادا سُر بخورید، طناب‌ها را جمع کنید، برای پله ها نرده بگذارید و در دستشویی میله راه نگه دارید.
• خوب غذا بخورید: حتما باید رژیم غذایی شما سرشار از کلسیم و ویتامین D که به جذب کلسیم کمک می‌کند، باشد.
• به طور منظم ورزش کنید: برای حفظ پویایی مفاصل و قوی ماندن استخوان‌ها مرتب ورزش کنید. قبل از شروع ورزش با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید نوع، مدت و شدت آن مناسب با شرایط شماست.

چکیده

بیماری پاژه‌ی استخوان در روند طبیعی بازسازی بدن،که در آن بافت جدید استخوان به آرامی جای بافت قدیمی را می‌گیرد، اختلال ایجاد می‌کند. این بیماری به مرور زمان باعث شکننده و بدشکل شدن استخوان‌ها می‌شود. این بیماری بیشتر در لگن، جمجمه، ستون فقرات و پاها رخ می‌دهد.